Samenwerken

In de week van de organisatieontwikkeling bij de gemeente Almere is er één woord dat het meest op de flapovers verschijnt. Of de sessies nu gaan over vraaggestuurd werken in de wijk, klantgericht inrichten van processen of informatie-uitwisseling in de keten, steeds weer zet wel iemand ergens in een hoekje of groot in het midden het woord ‘samenwerken’.
Anderen voegen daar dingen aan toe als ‘respect voor elkaar’, ‘weet wie wat doet’ en ‘openheid en geduld’. Op het grote prikbord van het organisatieleed staan de tegengestelde woorden die het verlangen naar samenwerking bekrachtigen: eilanden, eigen systemen, koninkrijkjes, langs elkaar heen werken, niet informeren, verkokering, ivoren torens.
Hoewel de essentie van een organisatie is om iets tot stand te brengen wat een mens in zijn eentje niet kan, lijkt dat in de praktijk niet altijd te lukken.
Het management krijgt de schuld, vanzelfsprekend, maar de voor de hand liggende oorzaak is de menselijke natuur. We zijn graag in eigen kring. Het definiëren van een afdeling, of een team, is eigenlijk vragen om moeilijkheden. De medewerkers voelen dat als een identiteit, de eigen stam, waardoor de ander van een andere afdeling een niet-stamgenoot wordt.
Natuurlijk zijn we verstandige mensen en groots genoeg om over dat soort primitieve kwalificaties heen te stappen, maar het voelt net niet comfortabel. We zijn liever niet in de habitat van de ander. En in onze somberste buien over het gebrek aan samenwerking, krijgen we een hekel aan elkaar.
Het mag haast een wonder heten dat Almere in de afgelopen dertig jaar tot stand is gekomen.