Ommeland

Ik sta vlakbij Middelbert aan de Middelberterweg, zo’n vijf kilometer ten noord-oosten van de stad Groningen. Zojuist ben ik met de bus van vijf-voor-negen hier aangekomen en midden tussen de weilanden uitgestapt. De voorjaarszon schijnt uitbundig. Het zwarte Groninger land dampt. Ik kijk om me heen en zie op een paar honderd meter een kerk in de steigers en daar in de buurt moet ik zijn.
Ik heb Stad verlaten, zij ligt achter mij aan de horizon, en ik begeef me dapper in het lege Ommeland. Als ik richting het dorp loop, ligt een grote boerderij links van mij. Ze staat te koop, maar ze lijkt me onverkoopbaar. Het kolossale complex stamt uit een tijd dat er nog genoeg herenboeren waren. Maar die zijn verdwenen. Bovendien rukt de stad op. De gemeente heeft grondposities ingenomen. Ik zie de schijnbeweging die Meerstad heet: 80 huizen in een weiland, waar er 4000 hadden moeten komen.
Het is bijna vijfentwintig jaar geleden dat ik zelf nog in Groningen woonde. Ik probeerde vanuit de bus de route langs het Damsterdiep te herkennen. Een route die ik vaak hardliep tot aan Leeuwenborgh en weer terug naar mijn huis in de Oosterparkwijk. Maar ik herkende het nauwelijks. Er stonden nieuwe gebouwen, een grote parkeergarage waar vroeger een plein was. Nieuwe kantoorgebouwen, waar ooit een verlaten fabriek stond.
Het Ommeland romantiseerden wij toen. Er waren niet alleen grote boerderijen, maar ook statige Borghen en arbeidershuisjes in de kleine enclaves. Er lagen uitgestrekte mistvelden tot aan de einder. Hier was de stilte nog absoluut, waren de winters onherbergzaam en de zomers verstikkend. Dit uitgestrekte Ommeland beloofde je vergetelheid. Het was het land waarin je kon verdwijnen, omdat niemand je hier zou zoeken.
Nu, vijfentwintig jaar later, is die magie er nog. Weer grijpt me de eindeloosheid bij de keel. Net voorbij die noordelijkste stad van het land, zijn er geen bestemmingen meer. Hier is de aarde plat. Als je nog even doorloopt, val je er vanaf.