Leerweg

Het begint met imitatie. Wat je ziet of hoort, doe je na. Imiteren is de eerste vorm van leren. Precies nadoen wat een ander voordoet en dat onthouden en eindeloos repeteren. Baby’s en kleine kinderen doen dat.
Ze noemen het ook wel model-leren. Er is een model, een expert of een ervaringsdeskundige, die weet hoe het moet en dat doe je stap voor stap na. Veel instructies zien er zo uit.
Er bestaat ook modelleren (zonder streepje). Dat gaat iets verder dan imiteren. Je ziet wat iemand doet, maar je vraagt ook naar wat iemand denkt, voelt, ziet of hoort, terwijl hij het gedrag vertoont. Je imiteert dan niet alleen de handeling maar probeert ook te voelen en te denken als het voorbeeld.
Dit komt in de buurt van het tweede stadium: interpretatie. Nu kijk je niet alleen naar het gedrag, maar je wil het ook ten volle begrijpen. Het gaat dan niet alleen om de gedachte en het gevoel, maar ook om de intentie. Wat is de bedoeling en wat is uiteindelijk het effect?
Zo kom je in de derde fase. Niet langer doe je iemand na of probeer je iemand te begrijpen. Je bent toe aan innovatie. Op basis van alles wat je gezien en geleerd hebt, zie je nieuwe mogelijkheden en doe je iets wat niet eerder is gedaan. Als je succesvol bent ontstaat iets, wat anderen dolgraag willen imiteren. En dan begint de leerweg van voren af aan.
Deze drie I’s: imitatie, interpretatie en innovatie, kreeg ik onlangs mee van een bevriende kunstenaar, toen hij mij uitlegde hoe de stromingen in de kunst uit elkaar zijn ontstaan. Elke kunstenaar begint met het imiteren van zijn voorgangers. Als hij dat onder de knie heeft, gaat hij interpreteren, experimenteren en variëren. Als hij talent heeft, vindt hij een nieuwe weg.