Haverklap

Deze blog hoort bij die van gisteren. Ik schreef gisteren in een opwelling het woord ‘haverklap’ in de allereerste zin van mijn blog. Dat is een woord dat ik nooit uitspreek. Het woord ‘haverklap’ is dus het tegenovergestelde van ‘ontmanteling’.
(Dat is overigens geen correcte uitspraak. Je moet zeggen: voor ‘haverklap’ geldt het tegenovergestelde van wat voor ‘ontmanteling’ geldt. Zo zie je maar weer. Terwijl ik schrijf moet ik mezelf al corrigeren. Zo lastig is schrijftaal. Ik kan niet zomaar opschrijven, wat ik misschien wel zou kunnen zeggen en ook iedereen meteen begrijpt. Zwart-op-wit gelden andere regels. Maar terug naar ‘haverklap’.)
Ik ken het woord ‘haverklap’ alleen maar in combinatie met de woordjes ‘om de’, en dan betekent het ‘heel vaak’. Mijn fantasie zegt dat haverklappen een soort dorsmethode moet zijn, waarbij het haver in een flink tempo wordt geklapt, zodat de havervlokken je om de oren vliegen. Als je dan iets ‘om de haverklap’ doet dan doe je het net zo vaak als je het haver moet slaan om het kaf van de haver te scheiden. Maar klopt dat?
De dikke Van Dale (1992) geeft mij opmerkelijk genoeg geen uitsluitsel. Zelfs in 1992 was het haverklappen al geen normaal Nederlands woord meer en bestond het alleen nog maar als uitdrukking: ‘om de haverklap’ betekent: ‘ieder ogenblik, bij de geringste aanleiding’.
Dus even googlen. Dat kon in 1992 nog niet.
En dan blijkt het helemaal niets van doen te hebben met haver of het dorsen ervan. Om de haverklap komt van ‘in een aveclap’, en dat is in het Fries het oproepen tot gebed (Ave Maria en clap = klok). Om de haverklap zegt dus: telkens weer als de klok luidt voor het gebed. Dat was in onze christelijke geschiedenis waarschijnlijk zo vaak, dat het een uitdrukking werd van ‘ieder ogenblik, bij de geringste aanleiding’.
Weer wat geleerd en bij deze met u gedeeld.

Dit bericht is geplaatst in schrijven en getagd , , . Bookmark de permalink. Reacties en trackbacks zijn beide momenteel gesloten.