Bus

Door blikseminslag rijden er geen treinen tussen Zwolle en Dronten. De NS zet bussen in. Ik zit in zo’n bus. Woensdagavond rond negen uur, samen met zo’n tien anderen, vrij willekeurig verspreid over de stoelen. Buiten schemert het.
De dichtstbijzijnde andere passagier is een kale man met ingevallen wangen en een klein brilletje aan de andere kant van het gangpad. Hij maakt de Sodoku in de krant. Drie rijen voor me zit een andere man, ineengedoken, en glurend vanonder de klep van zijn zwarte baseball-petje. Ik ben express achter hem gaan zitten, zodat ik hem in de gaten kan houden.
Helemaal voor in de bus zitten twee vrouwen, niet bij elkaar, maar aan weerszijde van het gangpad. Ieder kijkt uit haar eigen raam naar buiten. Het dichtst bij de chauffeur zit zijn collega. Een grijze man die af en toe wat mompelt tegen de chauffeur. Achter mij hoor ik de stemmen van twee jonge meiden. Ze vertellen elkaar verhalen. Over werk of over school. Levendige taferelen schilderen zij met theatrale stembuigingen, onderbroken door zacht proesten.
Dan steken we de IJssel over, de rivier die onder stalen bruggen door langs Zwolle richting Kampen stroomt. Ineens is het stil in de bus. Ook de twee achterin spreken niet. We horen alleen nog het monotoon brommen van de dieselmotor. En we kijken allemaal naar buiten. Het avondlicht laat de rivier zilverachtig oplichten in de grijsgroene vlakte. Het landschap beneemt ons enkele seconden de adem en dan zijn we er overheen. We komen aan op het station Kampen-Zuid. Niet meer dan een perron met een parkeerplaats midden in de weilanden. Daar staan nieuwe passagiers. De twee vrouwen stappen uit.
Als we even later over het Veluwemeer de donkere polder in rijden, moet ik denken aan Vasalis en de enige dichtregels die ik ooit heb onthouden:
De bus rijdt als een kamer door de nacht / de weg is recht, de dijk is eindeloos, / links ligt de zee, getemd maar rusteloos, / wij kijken uit, een kleine maan schijnt zacht. (Afsluitdijk, 1940)
Het Nederlandse landschap maakt melancholisch.