Zwartepietendebat

Nog voordat het zwartepietendebat gisterenavond in de Nieuwe Bibliotheek in Almere begon, had ik mijn eerste vooroordeel al ten beste gegeven. Zwarte Piet is grappig, klein en acrobatisch, zo is mijn stereotype beeld. Dus toen iemand mij vroeg of ik vroeger wel eens Zwarte Piet of Sinterklaas had gespeeld, riep ik spontaan: ‘Sinterklaas natuurlijk, voor Zwarte Piet ben ik te lang.’ (Om over alle andere tekortkomingen maar te zwijgen.) De Surinaamse vrouw naast mij op de tribune merkte op dat de Masai in Kenia mooie lange zwarte mannen waren, dus dat ik met mijn lengte ook best Zwarte Piet had kunnen spelen.
Het duurde tot bijna aan het eind van het debat, voordat ik begreep wat er gebeurd was. Met mijn opmerking had ik in de eerste plaats Zwarte Piet zelf beledigd. Dat is weliswaar een soort sprookjesfiguur, maar daarom hoefde ik hem nog niet gedachteloos weg te zetten als een dwerg. In de tweede plaats kwetste ik de zwarte gemeenschap. Door mijn verwrongen beeld van Zwarte Piet zag ik niet dat er ook lange zwarte mannen waren. Tenslotte zag ik het mechanisme. Ik had het helemaal niet over zwarte mensen, toen ik iets zei over Zwarte Piet, en haar opmerking over de Masai zei niets over mij, maar liet zien wat mijn uitspraak met haar deed. Zo dus.
In de blanke gemeenschap waarin ik opgroeide, werd hartstochtelijk Sinterklaas gevierd. Het ging om de cadeaus en de snoep. Het verhaal van de blanke baas en zijn domme zwarte knechtjes deed er niet toe. We stonden ook niet stil bij de historische wortels van dit onderscheid en er waren geen gekleurde mensen in de Noordoostpolder om ons daar op te wijzen. Het is een onhandige Sinterklaas die tegen een klein zwart meisje zegt: ‘Ik zie het al. Jij wordt later als je groot bent vast Zwarte Piet.’ Het kinderfeest blijkt voor veel Nederlandse kinderen helemaal geen feest. In de veelkleurige gemeenschap van Almere is de discussie daarmee gesloten, lijkt me.