Zonder plaatjes

Ik bereid vandaag een presentatie voor die ik morgen moet geven. Steeds moet ik de neiging onderdrukken plaatjes te zoeken, terwijl ik niet eens precies weet waar ik die voor nodig heb. De presentatie gaat over crisiscommunicatie. Mooi onderwerp om gillende sirenes, uitslaande branden en neergestorte vliegtuigen te laten zien. Dat zou de presentatie een stuk levendiger maken, maar als ik er goed over nadenk leidt dat soort beelden alleen maar af van de boodschap. De mensen weten wel hoe een brandweerwagen eruit ziet. Als ze daar naar moeten kijken, prikkel ik ze niet om met mijn verhaal mee te gaan en zelf beelden te construeren bij de woorden die ze horen.
Nog erger is om powerpointsheets te laten zien met alleen maar tekst. Die neiging heb ik ook, hoewel ik weet dat dat al helemaal niets toevoegt. Het is vaak meer een geheugensteuntje voor de spreker dan voor het publiek. De angst om de draad kwijt te raken, is de legitimatie van Powerpointsheets. (Overigens Prezi, het nieuwe Powerpoint, wordt op dezelfde manier misbruikt.) Lezen en luisteren is een moeilijke combinatie. En terwijl iedereen naar het felverlichte scherm kijkt, staat de spreker in het donker. En ik vind: de belangrijkste boodschap van een spreker, is de spreker zelf. Hij moet de show stelen, niet de presentatie. De spreker is de eigenlijke boodschap. Wat hij zegt is maar 10% van wat mensen onthouden, de spreker vergeten ze echter nooit. Hoe meer het publiek zich met hem of haar kan identificeren, hoe groter zijn impact.
Daarom is storytelling ook zo’n krachtig instrument geworden in het communicatievak. Het persoonlijke verhaal van de spreker doet direct een beroep op het invoelend vermogen van de ander. Niet de droge inhoud maar de beleefde emotie van de gebeurtenissen grijpt aan op de haakjes bij de toehoorder waar dan ook de stukjes inhoud aan blijven hangen. Een verhaal van boosheid, onzekerheid, moeilijke keuzes, overwinningen en niet te vergeten: de liefde; zo’n verhaal houdt de aandacht vast en verbindt de essentie van het leven aan de feiten van alledag.
Morgen doe ik het dus helemaal zonder plaatjes. Ik maak er een intieme bijeenkomst van en begin te vertellen over mijn angst en adrenaline op die ochtend in de zomer van 2002, op weg naar Roermond waar die nacht zes kinderen waren omgekomen bij een woningbrand. Daarna vertel ik pas iets over crisiscommunicatie, maar waarschijnlijk is dat dan niet eens meer nodig…