Stem

Op het feestje van de jongen die zeventien werd, hoorde ik hoe zijn leeftijdgenoten met elkaar spraken en hoe onverstaanbaar dat was. Het waren sonore klanken, halve zinnen. Ik hoorde nauwelijks klemtonen, geen modulatie of intonatie; bromgeluiden onderbroken door gegrinnik. Toen ikzelf wat vroeg, werd dat nog erger. Niet meer dan een kort binnensmonds antwoord kreeg ik.
Het kan even duren voordat iemand zijn stem ontdekt. Toen ik achttien was, zag ik mezelf voor het eerst terug op een video-opname: een slungel met lang haar, verpakt in een trui, praatte in korte zinnen, op één toon, zonder enig enthousiasme, zogenaamd cool maar ondertussen zo saai als een nieuwslezer. Zo spreek ik dus, dacht ik, zo horen mensen mij en daar moet ik het mee doen.
Heel vaak heb ik als puber de conversatie met volwassenen vermeden. Als ik iets vertelde was dat voorspelbaar en slaapverwekkend. In die tijd vonden ze dat ik goed kon luisteren. Wat niet waar was. Ik zei gewoon niets. Elke volwassene moest het doen met kort brommerige antwoorden, zodat ze zo snel mogelijk over zichzelf zouden gaan praten.
Het kwam niet in me op dat je ook kon kíezen voor een stemgeluid. Je kon bewust harder of zachter spreken, met hoge of lage tonen, snel of langzaam, goed gearticuleerd of een beetje losjes. Dat drong pas tot mij door toen ik me een keer kwaad maakte in een winkel en mijn stem verhief. Het effect was dat de ander mij de aandacht gaf die ik nodig had.
Ik denk dat ik al bijna éénentwintig was toen dat voor het eerst gebeurde en mijn leven een positieve wending kreeg. Vanaf dat moment experimenteerde ik met mijn stem. Ik ging beter articuleren. Ik leerde het effect van zacht en hard praten, van klemtonen en interpunctie. Ik kon temporiseren en versnellen afhankelijk van het beoogde effect. Ik werd een spreker in plaats van een luisteraar.
Waarom leerde je dat niet op school? Ondanks al die spreekbeurten, toneelstukjes en gesprekstechnieken, heeft niemand mij ooit verteld waar dat allemaal goed voor was. Ik heb het belang van de stem zelf moeten ontdekken. Het kan niet onderschat worden; ieder mens wil aandacht en invloed, zegt men, maar dan is de stem toch het belangrijkste instrument.

Dit bericht is geplaatst in communicatie en getagd , , . Bookmark de permalink. Reacties en trackbacks zijn beide momenteel gesloten.